با گذشت زمان و رشد سن، خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از پیری، از جمله بیماری آلزایمر در افراد مسن افزایش می‌یابد. بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی است که عمدتا در افراد 65 سال و بالاتر رخ می‌دهد و با تخریب تدریجی و یا ایجاد مسدودی در شبکه‌های عصبی مغز و همچنین کاهش توانایی ذهنی و حافظه مشخص می‌شود. از این رو، پیشگیری از بیماری آلزایمر یک هدف مهم در مطالعات پژوهشی بوده است، و در این بین به دنباله‌ای از پژوهش‌ها بر روی اثرات محتمل مسیرهای پاشنه قهوه بر روی عملکرد ذهنی و پیشگیری از بیماری آلزایمر دیده شده است.

یکی از مسیرهایی که اخیراً مورد توجه قرار گرفته است، نقش قهوه در پیشگیری از بیماری آلزایمر است. قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان است که حاوی کافئین، یک ماده روان‌گردان است. کافئین با تحریک سیستم عصبی مرکزی، تمرکز و همچنین حالت بیداری را بهبود می‌بخشد. همچنین، قهوه دارای خواص ضداکسیدانی قوی است که می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کنند. بر اساس برخی تحقیقات، مصرف معتدل قهوه ممکن است به علت سازگاری بالا در بدن، بهبود فعالیت عصبی و بهبود عملکرد حافظه و تمرکز یاری رساند.

علاوه بر این، بعضی از تحقیقات نشان داده است که قهوه می‌تواند عوامل خطرزای بیماری آلزایمر را کاهش دهد. به طور مثال، تخمیر قهوه می‌تواند میزان تولید گیرنده‌های آلفا بتا اینترفرون، آنتی‌اکسیدان‌ها و بیس‌سکریتاز را در مغز بهبود دهد. علاوه بر این، مصرف قهوه می‌تواند کاهش ایجاد توده‌های از مواد آمیلوئیدی در مغز را افزایش دهد که یکی از علل اصلی بروز بیماری آلزایمر است.

به طور خلاصه، قهوه با اثرات خود بر روی سیستم عصبی مرکزی، پیشگیری از بیماری آلزایمر را تسهیل می‌کند. با این حال، نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد تا این مطلب تایید شود و پیشنهاد ممتنع مصرف قهوه به عنوان روش اثبات شده‌ای در پیشگیری از بیماری آلزایمر ندهیم. درنتیجه، برای افراد مسنی که قصد مصرف قهوه دارند، توصیه می‌شود تا با مصرف معتدل و معقول قهوه، از خواص بیشتر آن بهره‌برداری کنند.

مطالعات درباره رابطه قهوه و بیماری آلزایمر :

در دو مطالعه که اخیراً انجام شده مشخص شد مصرف کافئین می‌تواند از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری کند و حتی در درمان بیماران مبتلا به آلزایمر به کار رود.

محققان فلوریدایی در مطالعات خود دریافتند مصرف روزانه 500 میلی‌گرم قهوه که معادل با 5 فنجان قهوه است علائمی مانند آلزایمر را در موش‌ها متوقف کرده و حتی روند بیماری در آنها را به حالت معکوس درآورده است. بعد از دو ماه مصرف قهوه این موش‌ها در تست‌های حافظه نمره‌ای مانند موش‌های سالم دریافت کردند به طوری که گویی هیچ‌گاه مبتلا به بیماری آلزایمر نبوده‌اند. این مطالعه که در تاریخ 5 جولای در نشریات آلزایمر آمریکایی به چاپ رسیده است همچنین خاطر‌نشان کرد که مصرف روزانه کافئین میزان پروتئین خاصی را که بتا‌آمیلوئید نام دارد و در بدن مبتلایان به آلزایمر یافت می‌شود به نصف کاهش می‌دهد.

گری آرینداش عصب‌شناس دانشگاهی در جنوب فلوریدا گفت: نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد کافئین نه تنها می‌تواند از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری کند بلکه به عنوان یک روش درمانی مؤثر برای بیماران به کار می‌رود.

این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا مصرف قهوه برای بسیاری از مردم می‌تواند به عنوان یک داروی بی‌خطر تلقی شود. قهوه به آسانی وارد مغز می‌شود و به طور مستقیم بر روند بیماری و بهبود آن تأثیر می‌گذارد. بررسی‌های اخیر در مرکز تحقیقاتی فلوریدا نشان داد مصرف روزانه الکل در اوایل سنین بزرگسالی از بروز تورم در مغز جلوگیری کرده و با کاهش میزان ماده بتاآمیلوئید در مغز از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند.

این مرکز تحقیقاتی در مطالعات قبلی خود به این نتیجه رسیده بودند که مصرف کافئین در افراد مسنی که مبتلا به بیماری‌های ذهنی نیستند باعث کاهش ماده بتاآمیلوئید می‌شود.

اگرچه مصرف روزانه 500 میلی‌گرم قهوه ضرری ندارد و معمولاً در اکثر افراد منجر به بیماری خاصی نمی‌شود‌ اما افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند و همچنین زنان باردار باید مصرف این ماده را اندکی محدودتر کنند.

همچنین این مطالعات نشان داد کافئین باعث بهبود عملکرد ذهنی در موش‌های سالم نمی‌شود. به این ترتیب متوجه می‌شویم کافئین نمی‌تواند عملکرد مغز را از میزان نرمال خود افزایش دهد‌ اما به جای آن مصرف روزانه کافئین باعث بازگشت قدرت حافظه بیماران آلزایمری می‌شود.